پروندههای حقوقی اکثراً ماهیتی پیچیده دارند که همانند موارد دیگر، برای حل و فصل نیاز به یک متخصص در موارد حقوقی دارد. یک پرونده حقوقی درخصوص ملک نیز ممکن است به دلیل انتخاب روشی غلط برای رسیدن به نتیجه از سوی طرفین پرونده یا هر دلیل دیگری چند سال طول بکشد. گفتنی است که برای هر کسی ممکن است مشکلی حقوقی پیش بیاید که برای رفع آن نیاز به وکیل احساس می شود که این فرد در استخدام موکل در می آید تا مشکلات حقوقی وی را به عنوان یک مشاور حقوقی برطرف کند.
اگر شما قصد انعقاد قرارداد با وکیل یا مشاور حقوقی را دارید، توجه داشته باشید که قبل از مراجعه به دفتر وکالت، باید اطلاعات کافی در مورد وکیل، وکالت، وکیل یا مشاور حقوقی ، چه موضوعاتی را باید به او انتقال دهید تا بتوانید به بهترین نحو از خدمات حقوقی یک وکیل، بهره ببرید. برای انتخاب وکیل و مشاور حقوقی ، با توجه به حساسیت موضوع، باید با چشم باز انتخاب صورت گیرد تا حقوق موکل توسط وکیل محقق شود، که در ادامه مطلب، برخی نکات مهم را که یک موکل حرفه ای باید آنها را مد نظر داشته باشد مطالعه خواهید کرد.
به دلیل اینکه اثبات ادعا، نیاز به مهارت وکیل پایه یک دادگستری و اطمینان موکل به مشاور حقوقی دارد، تمامی رازها و مدارک باید از طرف موکل به وکیل داده شود تا با توجه به امانت داری وکیل و مشاور حقوقی ، نتیجه مورد نظر حاصل شود.
شغل وکالت، یکی از حساس ترین مشاغلی که در رابطه با زندگی افراد است که دفاع از جان، مال و ناموس مردم را هدف خود در نظر می گیرد.این شغل به وکیل یا مشاور حقوقی سپرده می شود. در عقد قرارداد با یک وکیل دادگستری، باید با دقت فراوان عمل کرد. در این میان، توجه به برخی نکات مهم و اساسی در همان ابتدای کار قرارداد، می تواند از ضایع شدن حق موکل جلوگیری کند و در نهایت بهترین دفاع از حقوق وی را ضمانت کند.
به جای تمرکز و دقت بر روی سن و جنسیت وکیل، بهتر است در مورد توانائی های او در انجام موضوع پرونده تمرکز شود. اینکه گاهی شنیده می شود وکلای سالخورده باتجربه تر هستند یا وکلای جوان پیگیرتر از مسن ها هستند و یا اینکه خانم ها دلسوزتر از آقایان هستند یا آقایان شجاعت بیشتری در مواجهه با محاکم دارند، همه و همه نسبی است و عکس همه آنها نیز صادق است. پس بهتر است به جای تمرکز بر روی این موارد بر روی خصوصیاتی همچون حسن شهرت ، امانت داری و توانائی های علمی وکیل در حل مشکل تان، تمرکز شود.
مهم ترین و ابتدایی ترین مورد، انتخاب وکیلی است که قرار است از حقوق فرد دفاع کند. وکیل برای محقق شدن این مورد می تواند از تجربه های اطرافیان و آنانی که سابقه استخدام وکیل دارند استفاده کند.همچنین موکل باید مطمئن شود که فرد موردنظر دارای پروانه معتبر وکالت در دادگستری است.
البته در پرونده هایی مشاهده شده است که افرادی با سوءاستفاده از ناآگاهی مردم، خود را وکیل پایه یک دادگستری معرفی کرده و مبالغ هنگفتی را به عنوان حق الوکاله از آنان اخذ کرده اند. این در حالی است که او هیچ مجوزی برای وکالت در دادگاه و دادسرا نداشته و با وعده های پوچ و بی اساس از جمله وجود آشنایی با برخی افراد ذی نفوذ، اقدام به اخاذی و به اصطلاح کار چاق کنی کرده اند. به همین دلیل، موکل باید پس از اطمینان معتبر بودن پروانه وکالت و بررسی شخصیت و صلاحیت و مهارت های وکیل مورد نظر اقدام به بستن قرارداد با وی کند.
بعد از تایید توانایی وکیل پایه یک دادگستری ، نوبت به انعقاد قرارداد با وی می رسد؛ به طور معمول میزان حق الوکاله یا هزینه وکالت که به وکیل داده می شود، مهم ترین قسمت قرارداد وکالت خواهد بود. البته تحوه تعیین آن هم از اهمیت زیادی برخوردار است که باید مورد توجه قرار گیرد. برابر آیین نامه تعرفه حق الوکاله مصوب در سال 1385، آنچه که در این خصوص ملاک عمل خواهد بود توافقی است که بین وکیل و موکل صورت می گیرد. به این ترتیب، این توافق می تواند بیشتر، کمتر یا برابر تعرفه ای باشد که در این آیین نامه پیش بینی شده است. برابر تعرفه در دعاوی مالی، میزان حق الوکاله در موردی که حکم دادگاه بدوی از حیث بهای خواسته قطعی است از حداقل 150000 ریال و 10 درصد بهای خواسته و حداکثر تا 300هزار ریال است و در موردی که حکم از حیث بهای خواسته قطعی نیست به ترتیب ذیل تعیین می شود:
بهتر است مورد وکالت و موضوع پرونده در قرارداد وکالت ذکر و در برگه وکالت نامه اختیاراتی به وکیل اعطا شود و ذکر شود که موکل راضی به اعطای اختیارات فوق است. یک وکیل خوب قبل از هر چیز باید بتواند یک قاضی خوب باشد با این توضیح که اگر در محکمه وجدان خویش با بررسی اسناد و اوضاع و احوال موجود و سایر موارد، موکل خود را محق تشخیص داد، به دفاع از موکل خود بپردازد.
البته باید توجه داشت وکیلی که از نظر اخلاقی تمام محاسن را دارا باشد اما فاقد تخصص و علم کافی باشد، نمی تواند به نحو مقتضی از حقوق موکل خود در دادگاه دفاع کند. بنابراین وکیلی را می توان مورد تایید قرارداد که هم از نظر سلامت اخلاقی مورد وثوق باشد و هم تخصص کافی در اموری که به وی سپرده می شود را به دست آورده باشد.
موکل باید آدرس محل سکونت طرف دعوی را به وکیل اعلام و تاکید کند که مسئولیت عواقب ناشی از شناسایی نشدن طرف شکایت را وکیل باید به اطلاع موکل برساند بعد از این توضیحات است که، موکل می تواند قرارداد وکالت را امضا کند.
مورد بعدی میزان حق الوکاله است و باید در نظر گرفت که چه درصدی از هزینه حق الوکاله در ابتدا به عنوان مرحله نخست، چه مقدار در مرحله تجدیدنظر و چه مقدار در مرحله فرجام خواهی پرداخت می شود. همچنین این مورد در قرارداد باید قید شود که این حق الوکاله مربوط به دفاع از حقوق موکل، زیر عنوان موضوع قرارداد است و چنانچه در جریان رسیدگی، دعوای دیگری علیه موکل طرح یا ورود ثالث و دعوای تقابلی طرح شود چه از طرف وکیل یا طرف دعوی یا شخص ثالث دفاع از این دعاوی یا طرح دعاوی مورد بحث، نیاز به انعقاد قرارداد جدید خواهد داشت. این را نیز باید در نظر بگیرد که اگر وکیل طرح دعوی جدید را ضروری بداند نیز این موضوع منجر به انعقاد قرارداد جدید می شود، حتی اگر وکالت نامه کلی تنظیم شده باشد.
در صورت عدم توانایی در پرداخت حق الوکاله بهتر است در پرونده های حقوقی با معرفی کانون وکلای دادگستری می توان از داشتن وکیل معاضدتی بهره برد. همچنین در برخی از پرونده های کیفری و به تشخیص دادگاه در موضوعات خاص، برای متهم وکیل تسخیری تعیین می گردد
موکل باید هر زمان که وکیل یا دادگاه لازم بداند، اصل اسناد را در قبال گرفتن رسید، در اختیار وکیل قرار دهد ادامه می دهد، پرداخت تمام هزینه های دادگستری از قبیل هزینه دادخواست، هزینه اوراق، ایاب و ذهاب و حق الزحمه کارشناسی به عهده موکل است. اگر موکل، این هزینه ها را به موقع پرداخت نکند و خسارتی متوجه موکل شود، موکل شخصا مسئول این خسارت ها خواهد بود و وکیل پایه یک دادگستری مسئولیتی در مورد خسارات پیش آمده نخواهد داشت.
وکیل پایه یک دادگستری شرح داده شودو در صورتیکه توانایی پرداخت حق الوکاله را وجود نداشته باشد تمهیدات دیگری اندیشیده شود. متاسفانه برخی از مراجعین به دفاتر وکالت به تصور پایین آوردن درصد حق الوکاله، رقم خواسته را پایین تر از رقم واقعی آن معرفی می کنند؛ که این مساله باعث سلب اعتماد وکیل از موکل شده و بعضاً تبعات آن نیز دامنگیر موکل می گردد.
نکته دیگری که باید یه آن توجه شود این است که در صورت پرداخت حق الوکاله و با انجام نخستین اقدام وکالتی از سوی وکیل، موکل نمی تواند با فسخ قرارداد حق الوکاله خود را طلب کند. ساعت کار دفاتر وکالت معمولا محدود می باشد. بنابراین در هر بار مراجعه فرصت را مغتنم شمرده و باید مشکل حقوقی یا کیفری را به طور کامل بازگو شود. همچنین می بایست تمامی اطلاعات راجع به موضوع را به وکیل یا مشاور حقوقی انتقال داده شود.همیشه موکل باید توجیه باشد که وکیل، قدرت فراقانونی مثل آشنایی با مقام ها و کادر قضایی ندارد و تنها در حدود تجربه و تخصص خود با استفاده از راه های قانونی می تواند از موکل خود دفاع کند. معرفی شهود، مطلعان و حاضر کردن آنان در دادگاه و دادسرا و تهیه وسیله اجرای قرارها و کارهای از این قبیل، به عهده موکل است. هرگز نباید از وکیل انتظار انجام امور غیر قانونی را داشت. افرادی که سعی دارند مشکل حقوقی خود را از طرق غیر قانونی و ایجاد ارتباط، حل و فصل کنند بهتر است از همان ابتدا از مراجعه به دفتر وکالت خودداری کنند. مراجعه به دفتر وکالت، نشان می دهدکه موکل قصد دارد مشکل حقوقی خود را از طرق قانونی و صحیح آن پیگیری کند. موکل متعهد است که کارهای اداری مربوط به خارج از دادگستری را شخصا باید انجام دهد، از دیگر مواردی که موکل باید انجام دهد اقرار به این است که اسناد خود را به رویت کامل وکیل پایه یک دادگستری رسانده است و صحت آنها را تایید می کند. موکل به وکیل اختیاراتی تفویض می کند که یکی از آنها این است که در صورت لزوم برای انجام مورد وکالتی، وکیل می تواند وکالت را به غیر تفویض کند، همچنین می تواند مورد وکالت مورد وکالت را همراه وکیل دیگری منفرداً انجام دهد.
افرادی که اقدام به استخدام وکیل پایه یک دادگستری می کنند باید این نکته را در نظر داشته باشند که بر اساس متن آیین نامه تعرفه حق الوکاله مصوب قوه قضائیه، تعهد وکیل تعهد به نتیجه نیست، بنابراین چنانچه موضوع وکالت، جزئاً یا کلاً، به نفع موکل خاتمه نیابد در حق الوکاله تاثیری ندارد. همچنین در صورتی که برای موکل قرار تامین صادر شود، این قرار، منوط به تودیع خساراتی است که از سوی مقام رسیدگی کننده تعیین می شود و وکیل در میزان و نوع این خسارت دخالتی ندارد.
موکل باید در نظر داشته باشد که که با وجود درج اختیار تجدید نظرخواهی در وکالت نامه، انجام تجدید نظر خواهی وکیل وابسته به پرداخت هزینه ها و حق الوکاله مرحله تجدید نظر خواهی وکیل وابسته به پرداخت هزینه ها و حق الوکاله مرحله تجدید نظر و تسلیم مدارک به وکیل است. تغییر نشانی، حداکثر در مدت زمان 48 ساعت، نشانی جدید را به صورت کتبی به وکیل خود اعلام کند. ضمن آنکه این قرارداد در چند ماده و تبصره در دو نسخه با اعتبار واحد تنظیم شده است و یک نسخه آن در اختیار موکل قرار می گیرد و موکل نیز اقرار می کند که این قرارداد را مطالعه و سپس مبادرت به امضای آن کرده است.
در صورتی که نسبت به خدمات وکیل اعتراضی وجود داشته باشد باید برای پیگیری آن به کجا مراجعه شود؟ اصولا هر صنفي و تشكيلاتي داراي نظامنامهاي است كه اعضاي آن مطابق قوانين و مقررات در حوزه حرفهاي خود فعاليت ميكنند؛ حرفه وكالت نيز مانند ساير مشاغل از اين امر مستثني نيست. از نظر حرفهاي اگر وكيلي در چارچوب رفتار و عملكرد سازماني خود، مرتكب تخلفي شود، مرجع رسيدگي به اين شكايات و اعتراضات، دادسراي كانون وكلاي دادگستري مستقر در كانون وكلاست و اشخاص ميتوانند با مراجعه به اين دادسرا شكايت خود را پيگيري کنند.
وکیل خوب دادگستری، وکیلی است که نخست موکل را دادرسی کند و هرگاه پی ببرد موکل راست می گوید به دادخواهی از سوی او برخیزد. وکیل خوب، باید تمام علم، فن و هنر خود را برای دفاع از حقوق موکل به کار گیرد تا موضوع وکالت را به نحو احسن به پایان برساند. یک وکیل پایه یک دادگستری موفق باید تلاش کند کار با ارزش وکالت را نه صرفا به دید مادی، کسب درآمد و شغلی برای امرار معاش بلکه به نیت احقاق حق و اجرای عدالت و حل مشکلات انسان ها دنبال کند و جنبه معنوی کار را از یاد نبرد که ارزش آن بسیار گرانبهاست و از وقت به دست آمده و اختیار و توانی که جامعه در اختیار او نهاده است، نهایت استفاده را برای خدمت واقعی ببرد.