عقود معین و غیر معین

«عقود معین» چنان عقودی هستند که قانون‌گذار برای آنها اسم و عنوان خاص در نظر گرفته و شرایط و آثار خاصّ قانونی قائل شده است. علاوه بر اینکه این عقود از قواعد عمومی معاملات و قراردادها نیز پیروی می نمایند. این عقود عبارتند از: بیع، معاوضه، اجاره، مزارعه و مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار و گروبندی، وکالت، ضمان عقدی، حواله، کفالت، صلح، رهن و هبه.


همچنان‌که گفتیم قانونگذار‌ شرایط تحقق هر یک از این عقود را دقیقاً تعیین کرده است. وقتی این شرایط جمع و یکی از این عقود محقق شد، آثار و احکام آن نیز که در قانون مشخص است جاری مي‌شود. احکام عقود معین در مواد 338 تا 824 قانون مدنی بیان شده است.


عقود نامعین : حقوقدانان این نوع عقود را از نظر سهولت شناسائی و تقسیم بندی به «قرارداد» نام گذاری کرده اند و تعداد آنها محدود نیست وکلا از قواعد عمومی قراردادها تبعِت می کنند ونام خاصی هم ندارند مانند: قرارداد پیمانکاری، خدمات و نیروی انسانی ویا مدیریت ویا مشاوره که امروزه صدها نوع از این قراردادها منعقد می شوند.همانطوریکه در بالا در ماده 10 قانون مدنی واژه «قرارداد» بکار گرفته شده است که به عقیده برخی از استادان حقوق این ماده اختصاص به عقود غیر معین دارد،در حالیکه ماده 10 قانون مدنی کلیت دارد و حاکم بر عقود معین و نامعین می باشد.ماده فوق به نام « اصل حاکمیت اراده» و یا «اصل اراده» معروف شده است.این ماده در کنار ماده 219 قانون مدنی اصل لزوم قراردادها را بیان می کند.